काठमाडौं । अमेरिकी वार्ताकारहरूले युक्रेनलाई आफ्नो महत्त्वपूर्ण खनिज पदार्थमा पहुँच दिन दबाब दिँदै एलन मस्कको महत्त्वपूर्ण स्टारलिंक उपग्रह इन्टरनेट प्रणालीमा पहुँच बन्द गर्ने सम्भावना उठाएका छन् ।

रोयटर्सका तीन स्रोतहरूले बताएका छन् कि अमेरिकाले युक्रेनलाई दबाब दिन यो विकल्प प्रस्तुत गरेको हो ।

स्टारलिंक सेवा युद्धग्रस्त युक्रेन र त्यसको सेनाको लागि महत्त्वपूर्ण छ । युक्रेनी राष्ट्रपति भ्लादिमिर जेलेन्स्कीले अमेरिकी अर्थ सचिव स्टक बेसेन्टको प्रारम्भिक प्रस्ताव अस्वीकार गरेपछि अमेरिकी अधिकारीहरूले युक्रेनको स्टारलिंक पहुँचबारे चर्चा अघि बढाएको बताइएको छ ।

अमेरिकाले खनिज पदार्थको मुद्दामा युक्रेनको स्टारलिंक इन्टरनेट सेवा बन्द गर्न सक्छ, स्रोतहरूले भनेका छन् ।

स्रोतका अनुसार युक्रेनी राष्ट्रपति भ्लादिमिर जेलेन्स्कीले अमेरिकी अर्थ सचिव स्कट बेसेन्टको प्रारम्भिक प्रस्तावलाई अस्वीकार गरेपछि अमेरिकी र युक्रेनी अधिकारीहरूबीच भएको छलफलमा स्पेसएक्सको स्वामित्वमा रहेको स्टारलिंकमा युक्रेनको निरन्तर पहुँचको मुद्दा उठाइएको थियो ।

स्टारलिंकले युद्धग्रस्त युक्रेन र यसको सेनालाई महत्त्वपूर्ण इन्टरनेट कनेक्टिभिटी प्रदान गर्दै आइरहेको छ ।

अमेरिकी विशेष युक्रेन दूत कीथ केलोग र जेलेन्स्कीबीच बिहीबारको बैठकमा यो मुद्दा फेरि उठाइएको थियो । बैठकमा युक्रेनलाई भनिएको थियो कि यदि उसले महत्त्वपूर्ण खनिज पदार्थहरूमा सम्झौता गर्न सकेन भने इन्टरनेट सेवा बन्द हुनसक्छ ।

‘युक्रेन स्टारलिंकमा चल्छ , स्रोतले भन्यो, ‘स्टारलिंक गुमाउनु युक्रेनको लागि ठूलो झट्का हुनेछ ।

रोयटर्सले आफ्नो समाचार प्रकाशित गरेपछि एलन मस्कले सामाजिक सञ्जाल एक्स पूरानो ट्वीटरमा लेख ‘झुटो’ भएको बताएका थिए ।

जेलेन्स्कीले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासनले युद्धकालीन सहयोगवापत वाशिंगटनलाई फिर्ता गर्न युक्रेनबाट ५०० बिलियन डलरको खनिज सम्पत्तिको मागलाई अस्वीकार गरेका छन् । उनले अमेरिकाले कुनै विशेष सुरक्षा ग्यारेन्टी नदिएको बताएका थिए ।

शुक्रबार युक्रेनी राष्ट्रपतिले अमेरिकी र युक्रेनी टोलीहरूले सम्झौतामा काम गरिरहेको र ट्रम्पले चाँडै सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्ने बताएका थिए ।

मस्कले २०२२ फेब्रुअरीमा रूसले आक्रमण गरेपछि नष्ट भएको सञ्चार सेवाहरू प्रतिस्थापन गर्न युक्रेनमा हजारौं स्टारलिंक टर्मिनलहरू पठाएका थिए । युक्रेनमा त्यतिबेलाको नायकको रूपमा प्रशंसा गरिएका मस्कले पछि २०२२ को शरद ऋतुमा पहुँच घटाएका थिए किनभने उनी युद्धको बारेमा किभको व्यवहारप्रति बढी आलोचनात्मक बने ।

अमेरिकी कानुन निर्माताहरू युक्रेन युद्धको छिटो अन्त्य खोज्न ट्रम्पको प्रयासमा बाँडिएका छन् र केहीले हजारौं संघीय कर्मचारीहरूलाई कटौती गर्न र संघीय एजेन्सीहरू बन्द गर्न मस्कको प्रयासहरूको बारेमा प्रश्न उठाएका छन् ।

अटलान्टिक काउन्सिलका वरिष्ठ सदस्य मेलिन्डा हरिङले स्टारलिंक युक्रेनको ड्रोन सञ्चालनको लागि आवश्यक रहेको बताए । ड्रोन यसको सैन्य रणनीतिको प्रमुख स्तम्भ हो ।

उनले युक्रेन अहिले ड्रोन प्रयोग र तोपखाना गोलाहरूको मामलामा रुससँग १ः१ को समानतामा छ भनेर उल्लेख गरिन् । युक्रेनमा समुद्री ड्रोन र निगरानी ड्रोनदेखि लिएर लामो दूरीका मानवरहित हवाई यानहरूसम्म विभिन्न ड्रोन क्षमताहरू छन् ।

रुसी रिया राज्य समाचार एजेन्सीले शनिबार रिपोर्ट गरेअनुसार रुसी र अमेरिकी वार्ताकारहरूले आगामी दुई हप्तामा दोस्रो बैठक गर्ने योजना बनाएका छन् जसमा द्वन्द्व अन्त्य गर्नेबारे छलफल हुनेछ । पहिलो बैठक मंगलबार रियादमा भएको थियो ।

गत शरद ऋतुमा युक्रेनले आफ्नो महत्त्वपूर्ण खनिज पदार्थहरू सहयोगीहरूको लगानीमा खोल्ने विचार उठाएको थियो । यो ‘विजय योजना’ को भाग थियो जसले यसलाई छलफलको लागि सबैभन्दा बलियो स्थितिमा राख्न खोज्यो र मस्कोलाई टेबलमा बाध्य पार्‍यो ।

युक्रेनसँग ग्रेफाइट, युरेनियम, टाइटेनियम, लिथियम जस्ता दुर्लभ खनिज स्रोतहरू छन् । जेलेन्स्कीले गत हप्ता अमेरिकी कम्पनीहरूलाई ५० प्रतिशत खनिज अधिकार दिने प्रस्ताव अस्वीकार गरेका थिए ।

ट्रम्पले युक्रेनबाट अमेरिका र उसको कम्पनीहरूलाई खनिज आपूर्ति गराउने योजनालाई समर्थन गरेका छन् । यसबारे रूस र अमेरिका बीच अर्को बैठक दुई हप्ताभित्र हुने बताइएको छ।

युक्रेन र अमेरिका बीचको तनाव चुलिँदै गएको छ, जसले भविष्यमा युद्ध रणनीति र सम्झौताहरूलाई प्रभावित गर्न सक्छ । एजेन्सी